- Ουνυάδης, Ιωάννης
- (Janos Hunyady, 1387 – 1456). Βασιλιάς της Ουγγαρίας. Εξώγαμος γιος του βασιλιά Σιγισμούνδου, πολέμησε στο πλευρό του πατέρα του εναντίον των επαναστατών Ουσιτών (1420), εναντίον των Τούρκων που είχαν εισβάλει στην Τρανσυλβανία (1437) και εναντίον των Τούρκων του Μουράτ B’, που πολιορκούσαν το Βελιγράδι (1439). Μετά τον θάνατο του Γερμανού αυτοκράτορα Αλβέρτου, βοήθησε αποφασιστικά τον βασιλιά της Πολωνίας Βλαδισλάβο ΣΤ’ να ανακηρυχθεί βασιλιάς και της Ουγγαρίας με το όνομα Λαδίσλαος Δ’ (1440). Επιδόθηκε έπειτα στην αναδιοργάνωση του ουγγρικού στρατού και το 1442 κατατρόπωσε τον Τούρκο στρατηγό Μετζίτ μπέη, που πολιορκούσε με πολυάριθμο στρατό το Έμανσταντ. Τον επόμενο χρόνο ηγήθηκε, μαζί με τον Πολωνό βασιλιά, μιας μεγάλης σταυροφορίας εναντίον των Τούρκων, τους οποίους κατατρόπωσε στη μάχη που έγινε κοντά στη Νύσσα. Από εκεί κατευθύνθηκε προς τη Βουλγαρία, κυρίευσε τη Σόφια και τη Φιλιππούπολη και, αφού πέρασε τον Αίμο, κατατρόπωσε τους Τούρκους στη Γιάλοβα και υποχρέωσε τον Μουράτ να υπογράψει δεκαετή ειρήνη (1444). Ωστόσο, με την επέμβαση του πάπα, που έπεισε τον Ο. να συνεχίσει τον πόλεμο εναντίον των Τούρκων, η ειρήνη δεν κράτησε παρά ελάχιστες ημέρες. Παρά τις πρώτες αποτυχίες του στρατού του, ο Μουράτ κατόρθωσε να συγκεντρώσει μεγάλες δυνάμεις, και στη μάχη της Βάρνας που ακολούθησε, διέλυσε τον ενωμένο στρατό των χριστιανών. Ο Ο. υποχωρώντας με μικρή δύναμη ιππικού, αιχμαλωτίστηκε από τον φιλότουρκο ηγεμόνα της Βλαχίας Μπλεντ Ντράγκος αλλά δραπέτευσε και έφτασε στην Ουγγαρία, όπου το 1446 αναγορεύτηκε από τη Δίαιτα αντιβασιλιάς. Διοίκησε τη χώρα στο όνομα του ανήλικου βασιλιά Λαδίσλαου E’ και διακρίθηκε για τα εξαιρετικά οργανωτικά χαρίσματα του. Το 1448, σε συνεννόηση με το Σκεντέρμπεκ, οργάνωσε εκστρατεία εναντίον των Τούρκων, η οποία, εξαιτίας της αργοπορίας του Αλβανού ηγεμόνα και της στρατιωτικής ανωτερότητας του Μουράτ, κατέληξε στην πανωλεθρία του Κοσσυφοπεδίου. Όταν γύρισε στην Ουγγαρία, ο Λαδίσλαος E’ κηρύχθηκε ενήλικος και ο ίδιος περιορίστηκε στα καθήκοντα του αρχιστράτηγου των ουγγρικών στρατευμάτων. Το 1454 επιχείρησε νέα εκστρατεία εναντίον των Τούρκων τους οποίους νίκησε στο Κρούσεβατς. Τρία χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης, ο πορθητής της Μωάμεθ B’, επικεφαλής 150.000 Τούρκων, πολιόρκησε το Βελιγράδι. Ο Ο. συγκέντρωσε αμέσως στρατό 60.000 αντρών και, έπειτα από νικηφόρα μάχη, ανάγκασε τους επιδρομείς να λύσουν την πολιορκία. Αξίζει να σημειωθεί ότι στην εκστρατεία για τη σωτηρία του Βελιγραδίου μεγάλο ρόλο έπαιξαν 200 πολεμικά πλοία του Ο., που καταναυμάχησαν τον τουρκικό στόλο στον Δούναβη. Λίγες μέρες αργότερα, ο ακαταπόνητος αυτός ήρωας των Ούγγρων, που από πολλούς αποκλήθηκε Λευκός Ιππότης, πέθανε στο Σεμλίνο, κοντά στο Βελιγράδι. Από τους δύο γιους του Λαδίσλαο και Ματθία, ο τελευταίος έγινε βασιλιάς της Ουγγαρίας (1458).
Dictionary of Greek. 2013.